Guraandhala 28, 2023 barreeffamni Feesbuukii kana suuraa tokko qooduun namni suuraa irratti mul’atu kun Itoophiyaa keessatti akka wahabiin haleelamee fi laamsha’e qoodeera. Barreeffamni kun Wahabiin Suufiyyaa fi Muslimoota firqaalee Islaamaa biroo hordofan irratti duuluu fi ajjeesaa akka jiran ibseera.
Haq Check suuraan sun himannaa kana akka mirkaneessu jiraachuu isaa qorachuuf suuraa kana ilaaleera. Haa ta’u malee suuraan kun dulloomaa waan tureef muslima Suufiyyaa kan Wahabiin Itoophiyaa keessatti haleelame hin agarsiisu.
Hala kanaan barreeffama sun Soba jedhamee jiraa.
Wahaabii, hordoftoota sochii haaromsa Islaamaa (Wahhabism) kan Muhammad Ibn Abdul-Wahhaab jaarraa 18ffaa keessa Sa’udii Arabiyaa Najd keessatti kan hundeesse dha.
Wahaabummaan bara 1744 maatii Al Saud kan Mootummaa Sa’udii Arabiyaa hundeessan fudhatame. Jaarraa 20ffaa fi 21ffaa keessa Sa’udii fi Qaxar keessatti Al Wahabizimiin olaantummaa qaba ture.
Jechi kan Wahaabii jechun adda durummaan namoota alaa sochii kana adda baasuuf kan itti fayyadaman yoo ta’u, hordoftoonni garuu Salafii jedhun of yaamaani.
Itiyoophiyaa keessatti Salafummaan hajjii gara mana qulqullummaa naannootti godhamu diduu, akkasumas guyyaa dhaloota Nabi Muhammad kabajuutti ilaalama.
Salafummaan yeroo jalqabaaf Itoophiyaa keesaa kan dhufe bara 1936 hanga 1941tti yeroo Xaaliyaan qabattee turte dha.
Bara 2012 fi 2013 Addis Ababa keessatti mormiin cimaan mootummaa Itoophiyaa sochii Wahhabi tuffachuun garee al-Ahbash (Suufi) fe’uuf yaalaa jira jedhuun ka’ee ture.
Haala kana keessatti, barreeffamni Feesbuukii tokko guraandhala 28, 2023 kna bahee, suuraa hordofaa Suufiyyaa tokko Itiyoophiyaa keessatti Wahaabiin haleellaa irra gahe jechun qoodee ture.
Haa ta’u malee suuraan kun maxxansa durii irraa kan fudhatame yoo ta’u, himannaa kanaan walitti hariiroo hin qabu. Suuraan kun jalqaba marsariitii Ketto jedhamu irratti kan maxxanfame yoo ta’u, waltajjii maallaqa walitti qabuu onlaayinii wal’aansa fayyaa kan deeggarudha.
Barreeffamni suuraa kana of keessaa qabu waggaa tokko dura kan maxxanfame yoo ta’u, nama dargagessa ganna 22 kan balaa irra gahe agarsiisa.
marsariitii, Ketto suuraa kana kan qoodee maatiin isaa baasii yaalaa nama kanaa uwwisuuf gargaaruuf maallaqa walitti qabuuf ture. Kanaafuu, HaqCheck suuraa sirrii hin taane fayyadamuu isaatiin barreeffama kana Soba jedhee jirra.
