ዝተፃረዩ ሓበሬታታት

ብ መስከረም 3/2022 ሓደ 120 ሺሕ ሰዓብቲ ዘለዉዎ ናይ ፋስቡክ ገጽ  ሓንቲ “ ኣብ ግምባር ራያ 430 ክላሽንኮቭን ካልኦት ኣጽዋርን ተማሪኹ” እትብል ጽሕፍቲ ዘላታ ምስሊ ሸር ኢሉዋ ነይሩ። 

እዛ ምስሊ አብ ዝተጠቅዐትሉ እዋን መዓት ግብረ መልሲ ረኺባ ነይራ ድሓር ከኣ ልዕሊ 150 ሰባት ተቐቢሎማን ኣዋዓዊዖማን ነይሮም እዮም። 

ይኹን እምበር ሓቂቸክ ነዛ ዝተጠቅዐት ምስሊ መርሚሩ ሓሶት ኢሉዋ ኣሎ።

ድሕሪ ናይ ኣዋርሕ ወጥሪ/ምትፍናን እዩ ኣብ ሞንጎ ህወሓትን ፈደራላዊ መንግስትን ብምሸት 3 ሕዳር 2020 ኲናት ዝተወልዐ።

ፈደራላዊ መንግስቲ ኢትዮጵያ ምስ መንግስቲ ኤርትራን ምስ ካልኦት ክልላዊ መንግስታትን ሓቢሩ እዩ ንህውሓት ካብ መቐለን ካልኦት ከተማታት ትግራይን ድሕሪ ናይ ሰለስተ ሰሙን ስሩዕ ውግእ ከልቅቖ ዝኸኣለ።

ይኹን እምበር ህወሓት ናብ ደባይ ስልታዊ ውግእ ስለዝኣተወት እቲ ግጭት ዝተናውሐን ቀጻልን ኰይኑ።

ፈደራላዊ መንግስቲ  ኢትዮጵያ ምስቲ ናይ ሽዑ ግዝያዊ ምምሕዳር ትግራይ ብሓባር ኮይኑ ቶኹሲ ደው ኣቢሉን ሓይልታቱ ካብ ቡዙሓት ክፍልታት ትግራይ እዉን ኣውጽዩ እዩ።

ብድሕሪ እዚ ዕጡቓት ሓይሊታት ህወሓት ብቐጥታ እዮም ርእሰ ከተማ ክልል ትግራይ መቐለን ካልኦት ቦታታትን ተቖጻጺሮመን።

ዝኾነ ኾይኑ እቲ ውግእ ኣብዚ ደው ኣይበለን ሓይልታት ህወሓት ናብ ጎረባብቲ ክልላት ዓፋርን ኣምሓራን እዮም ክግስግሱ ጀሚሮም። ቀጺሎም እዉን ናብ ኣዲስ ኣባባ ዝቐረባ ከተማታት ኣምሓራ ክቆጻጸሩ ኪኢሎም ነይሮም እዮም።

ይኹን እምበር ሰራዊት ኢትዮጵያ ምስ ካልኦት ሓይልታት ኮይኑ ብዝገበሮ መጥቃዕቲን ፀረ-መጥቃዕቲን ኣብ ወርሒ ሕዳርን ታሕሳስን ነተን ህወሓት ሒዛተን ዝነበራ ቦታታት ናይ ኣምሓራን ዓፋርን ዳግም  ክሕዘን ኪኢሉ እዩ።

ብ24 መጋቢት 2022 መንግስቲ ኢትዮጵያ ተፃብኦ ምስ ህወሓት ደው ኣቢለ ኣለኹ ኢሉ ኣዊጁ ህወሓት እዉን ከምዝተቐበልዎ በወግዒ ኣረጋጊጾም ነይሮም እዮም።

እቲ ዘተ ሰላም ኣብ ሞንጎ ህወሓትን ፈደራላዊ መንግስትን እዉን ብሳልሳይ ኣካል  ክቕጽል ፀኒሑ። ዉድብ ሓድነት ኣፍሪካ ን ኦባሳንጆ እዩ ነቲ ዘተ ሰላም ንኸሳልጦ መዚዝዎ። ኦባሳንጆ ናይ ዉድብ ሓድነት ኣፍሪካ ናይ ቀርኒ ኣፍሪካ ፍሉይ ልኡኽ ኮይኑ ዝሰርሕ ዘሎን ቅድም ኢሉ ኸኣ ናይ ናይጀርያ ፕረሲደንት ዝነበረን እዩ። ድሓር ግን ህወሓት ኦባሳንጆ ነቲ ዘተ ሰላም ኣብ ሞንጎ ህወሓትን ፈደራላዊ መንግስትን ንኸሳልጥ ብቕዓት ስለዘይብሉን  ዘይኣሻራዊ  ስለዘይኮነን ኢሎም ኣብ ኦባሳንጆ እምነት ከምዘይብሎም እዮም ገሊጾም።

ህወሓት ብ16 ነሓሰ 2022 ህወሓት እቲ ብመጋቢት ዝተኣወጀ ተፃብኦ ደው ናይ ምባል ኣዋጅ ፈደራላዊ መንግስቲ ብዝገበሮ ደብዳብ ከቢድ ብረት ከምዝጠሓሶ እዮም ኣፍሊጦም።

ህወሓት ብነሓሰ 24/2022 ፈደራላዊ መንግስቲ ኣብ ደቡባዊ ቦታታት ትግራይ መጥቃዕቲ ከም ዝፈጸመ ገሊጾም እዮም። ቅጽል ኣቢሎም እዉን እቲ ዋና ዕላማ ናይዚ መጥቃዕቲ እዚ ኣብ ምዕራባዊ ክፋል ትግራይ ተዛማዲ መጥቃዕቲ ንምኽፋት እዩ ኢሎም።

ፈደራላዊ መንግስቲ ብወገኑ ግን እቲ መጥቃዕቲ ህወሓት ከም ዝጀመርዎ እዩ ኣፍሊጡ።

ኣብዚ እዋን እዚ እያ  እምበኣር እዛ ኣብ ላዕሊ ዘላ ምስሊ ዝተጠቅዐት። 

ሓቂቸክ ብዝገበሮ ምርመራ ግን እዛ ምስሊ እዚኣ ለካቲት 2/2022  ኣማራ ሚድያ ኮርፖራሽን ካብ ዝሰርሖ ቪድዮ ዝተወስደት ስእሊ እያ። እዛ ቪድዮ ኣብ ዝወጸትሉ እዋን ብልዕሊ 150 ሺሕ ሰባት ተራእያ ነይራ እያ።

እታ ቐዳመይቲ ስእሊ ካብ መበል 23፡05 ደቒቓ ናይታ ቪድዮ ዝተወስደት እያ። 

እታ ካልኣይቲ ስእሊ ከኣ ካብ መበል 22:57 ደቒቓ ናይታ ቪድዮ ዝተወስደት እያ። 

እዛ ቪድዮ እዚኣ “ ሓይልታት ምክልኻልን ፈደራል ፖሊስን ኣብ ዝገበርዎ ስርሒት ኣንጻር ግብረ ራዕዲ ሸነ ልዕሊ ሚኢቲ ኣባላት ናይቲ ጉጅለ ተደምሲሶም ” ምስ እትብል ኣርእስተ ዘና እያ ወጺኣ ነይራ።

እዛ ቪድዮ ዝተማረኹ ኣባላት ናይቲ ጉጅለ እዉን ኣርእያ ነይራ እያ። 

ስለዚ እዛ ምስሊ እዚኣ ነቲ ዝበሃል ዘሎ ከምዘይተርኢ ሓቂቸክ ኣረጋጊጹ ኣሎ።   

ብነሓሰ 24/2022 ኣብ ሞንጎ ህወሓትን ፈደራል መንግስትን ኩናት ዳግም ተወሊዑ ኣሎ። ነዚ ሲዒቡ ሓንቲ ምሩኻት ወታደራት ህወሓት እዮም እትብል ቪድዮ ኣብ ብዙሓት ኣብ ከም እኒ ብዓል ተለግራም ን ፋስቡክን ዝበላ ማሕበራዊ ሚድያ መሳለጥያታት ወጽያ ነይራ።

ኣብ ውሽጢ እቲ ቪድዮ ሓንቲ ጓል ኣንስተይቲ ኣላ። ሕዚ ነዚኣ ኣብቲ ብሸነኽ ግንባር ራያ ዝተወልዐ ውግእ ኢዳ ብፍቓዳ እዳ ሂባ ኢዩ ዝብል ዘሎ። ኣብ ብዙሓት ናይ ማሕበራዊ ሚድያ መሳለጥያታት ኣሽሓት ሪኦማን ኣሽሓት እዉን ተቐቢሎማን እዮም። 

ይኹን እምበር እዛ ቪድዮ እዚኣ ኣብቲ ኣብ ቀረባ ዝተወልዐ ኹናት ኢዳ ዝሃበት ወታደር ህወሓት ከምዘይኮነት ሓቂችክ ኣረጋጊጹ ኣሎ። እዛ ቪድዮ እዚኣ ናይ ቀደምን ብ ታሕሳስ 12/2021 ኣብ ፈስቡክ እዉን ተቐባቢሎማን ነይሮም እዮም። ስለዚ እቲ ዝበሃል ዘሎ ሓሶት እዩ።    

ድሕሪ ናይ ኣዋርሕ ወጥሪ/ምትፍናን እዩ ኣብ ሞንጎ ህወሓትን ፈደራላዊ መንግስትን ብምሸት 3 ሕዳር 2020 ኲናት ዝተወልዐ።

ፈደራላዊ መንግስቲ ኢትዮጵያ ምስ መንግስቲ ኤርትራን ምስ ካልኦት ክልላዊ መንግስታትን ሓቢሩ እዩ ንህውሓት ካብ መቐለን ካልኦት ከተማታት ትግራይን ድሕሪ ናይ ሰለስተ ሰሙን ስሩዕ ውግእ ከልቅቖ ዝኸኣለ።

ይኹን እምበር ህወሓት ናብ ደባይ ስልታዊ ውግእ ስለዝኣተወ እቲ ግጭት ዝተናውሐን ቀጻልን ኰይኑ።

ፈደራላዊ መንግስቲ  ኢትዮጵያ ምስቲ ናይ ሽዑ ግዝያዊ ምምሕዳር ትግራይ ብሓባር ኮይኑ ቶኹሲ ደው ኣቢሉን ሓይልታቱ ካብ ቡዙሓት ክፍልታት ትግራይ እዉን ኣውጽዩ እዩ።

ብድሕሪ እዚ ዕጡቓት ሓይሊታት ህወሓት ብቐጥታ እዮም ርእሰ ከተማ ክልል ትግራይ መቐለን ካልኦት ቦታታትን ተቖጻጺሮም።

ዝኾነ ኾይኑ እቲ ውግእ ኣብዚ ደው ኣይበለን ሓይልታት ህወሓት ናብ ጎረባብቲ ክልላት ዓፋርን ኣምሓራን እዮም ክግስግሱ ጀሚሮም። ቀጺሎም እዉን ናብ ኣዲስ ኣባባ ዝቐረባ ከተማታት ኣምሓራ ክቆጻጸሩ ኪኢሎም ነይሮም እዮም።

ይኹን እምበር ሰራዊት ኢትዮጵያ ምስ ካልኦት ሓይልታት ኮይኑ ብዝገበሮ መጥቃዕቲን ፀረ-መጥቃዕቲን ኣብ ወርሒ ሕዳርን ታሕሳስን ነተን ህወሓት ሒዛተን ዝነበራ ቦታታት ናይ ኣምሓራን ዓፋርን ዳግም ክሕዘን ኪኢሉ እዩ።

ብ24 መጋቢት 2022 መንግስቲ ኢትዮጵያ ተፃብኦ ምስ ህወሓት ደው ኣቢለ ኣለኹ ኢሉ ኣዊጁ ህወሓት እዉን ከምዝተቐበልዎ በወግዒ ኣረጋጊጾም ነይሮም እዮም።

እቲ ዘተ ሰላም ኣብ ሞንጎ ህወሓትን ፈደራላዊ መንግስትን እዉን ብሳልሳይ ኣካል  ክቕጽል ፀኒሑ። ድሓር ግን ህወሓት ኦባሳንጆ ነቲ ዘተ ሰላም ኣብ ሞንጎ ህወሓትን ፈደራላዊ መንግስትን ንኸሳልጥ ብቕዓት ስለዘይብሉን  ዘይወገናዊ ስለዘይኮነን ኢሎም ኣብ ኦባሳንጆ እምነት ከምዘይብሎም ገሊጾም።

ህወሓት ብ16 ነሓሰ 2022 ህወሓት እቲ ብመጋቢት ዝተኣወጀ ተፃብኦ ደው ናይ ምባል ኣዋጅ ፈደራላዊ መንግስቲ ብዝገበሮ ደብዳብ ከቢድ ብረት ከምዝጠሓሶ እዮም ኣፍሊጦም።

ህወሓት ብነሓሰ 24 2022 ፈደራላዊ መንግስቲ ኣብ ደቡባዊ ቦታታት ትግራይ መጥቃዕቲ ከም ዝፈጸመ ገሊጾም እዮም። ቅጽል ኣቢሎም እዉን እቲ ዋና ዕላማ ናይዚ መጥቃዕቲ እዚ ኣብ ምዕራባዊ ክፋል ትግራይ ተዛማዲ መጥቃዕቲ ንምኽፋት እዩ ኢሎም።

ፈደራላዊ መንግስቲ ብወገኑ ግን እቲ መጥቃዕቲ ህወሓት ከም ዝጀመርዎ እዩ ኣፍሊጡ። 

ኣብዚ ህሞት እዚ እያ እምበኣር እዛ ብፍቓዶም እዶም ዝሃቡ ወታደራት ህወሓት ዝብል ትሕዝቶ ዘለዋ ቪድዮ ዝተጠቅዐት። 

ሓቂችሀክ ብዝገበሮ መጽናዕቲ ግን እዛ ቪድዮ እዚኣ ናይ ቀደምን ነቲ ዝበሃል ዘሎ ዘይተመላኽትን ምዃና ኣረጋጊጹ ኣሎ። 

እታ ቪድዮ ቅድሚ ትሽዓተ ወርሒ ብታሕሳስ 12/2021 ኣብ ፌስቡክ ተቐባቢላ ነይራ እያ። ኣብ እግሪ እታ ቪድዮ ኢዶም ንሓይልታት ፈደራል ዝሃቡ ብሓይሊ ዝተዓስከሩ ወታደራት ህወሓት እትብል ጽሕፍቲ ኣላታ እያ። 

ስለዚ እዛ ቪድዮ እዚኣ ኣብቲ ኣብ ሞንጎ ህወሓትን ፈደራል መንግስትን ብነሓሰ 24/2022 ዳግም ዝተወልዐ ኩናት ዝተማረኹ ወታደራት ህወሓት ምዃኖም ስለይተርኢ ሓሶት ኢልዋ ኣሎ።

ኣብ ማሕበራዊ ሚድያ ኢትዮጵያ ናይ ህወሓት ኣጽዋር ዝሓዘት ኣውሮፕላን ከም ዝሃረመት ዝድግፉ ዝተፈላለዩ ምስልታት ለንቅነ ወጽየን ነይረን።

እዘን ምስልታት እዚአን ብብዝሒ ኣብ ፈስቡክ እየን ወጽየን ነይረን። ብዙሓት ውልቀ ሰባትን ፐጃትን እውን እናተቀባበሉ ኣወዓዊዖመን ነይሮም እዮም።

ሓቂቼክ ብዝገበሮ መፅናዕቲ ግን እዘን ክልተ ምስልታት ብኢትዮጵያ ዝተሃርመት ኣፅዋር ካብ ሱዳን ናብ ህውሓት እተጎዓዕዝ ዝነበረት ኣውሮፕላን ከም ዘየመላኽታ ኣረጋጊፁ ኣሎ።

እዛ ናይ መጀመርታ ስእሊ ሓደ ናይ ፈስቡክ ገጽ ብቛንቛ ትግርኛን ኢንግሊዝን ሓንቲ ኣጽዋር ተሰኪማ ካብ ሱዳን ናብ ህወሓት እትኸይድ ዝነብረት ብኢትዮጵያ ተሃሪማ ዝወደቐት ምስ እትብል ጽሕፍቲ እዩ ጠቂዑዋ።

እታ ካልኢቲ ስእሊ ከኣ ኢትዮጵያ ብታሪካዊት ጸላኢትና እትውነን ኣይሮፕላን ኣውዲቃ ትብል እዩ ኣብ ፈስቡክ ሓቲሙዋ ነይሩ።

ድሕሪ ናይ ኣዋርሕ ወጥሪ/ምትፍናን እዩ ኣብ ሞንጎ ህወሓትን ፈደራላዊ መንግስትን ብምሸት 3 ሕዳር 2020 ኲናት ዝተወልዐ።

ፈደራላዊ መንግስቲ ኢትዮጵያ ምስ መንግስቲ ኤርትራን ምስ ካልኦት ክልላዊ መንግስታትን ሓቢሩ እዩ ንህውሓት ካብ መቐለን ካልኦት ከተማታት ትግራይን ድሕሪ ናይ ሰለስተ ሰሙን ስሩዕ ውግእ ከልቅቖ ዝኸኣለ።

ይኹን እምበር ህወሓት ናብ ደባይ ስልታዊ ውግእ ስለዝኣተወ እቲ ግጭት ዝተናውሐን ቀጻልን ኰይኑ።

ፈደራላዊ መንግስቲ  ኢትዮጵያ ምስቲ ናይ ሽዑ ግዝያዊ ምምሕዳር ትግራይ ብሓባር ኮይኑ ቶኹሲ ደው ኣቢሉን ሓይልታቱ ካብ ቡዙሓት ክፍልታት ትግራይ እዉን ኣውጽዩ እዩ።

ብድሕሪ እዚ ዕጡቓት ሓይሊታት ህወሓት ብቐጥታ እዮም ርእሰ ከተማ ክልል ትግራይ መቐለን ካልኦት ቦታታትን ተቖጻጺሮም።

ዝኾነ ኾይኑ እቲ ውግእ ኣብዚ ደው ኣይበለን ሓይልታት ህወሓት ናብ ጎረባብቲ ክልላት ዓፋርን ኣምሓራን እዮም ክግስግሱ ጀሚሮም። ቀጺሎም እዉን ናብ ኣዲስ ኣባባ ዝቐረባ ከተማታት ኣምሓራ ክቆጻጸሩ ኪኢሎም ነይሮም እዮም።

ይኹን እምበር ሰራዊት ኢትዮጵያ ምስ ካልኦት ሓይልታት ኮይኑ ብዝገበሮ መጥቃዕቲን ፀረ-መጥቃዕቲ ኣብ ወርሒ ሕዳርን ታሕሳስን ነተን ህወሓት ሒዛተን ዝነበራ ቦታታት ናይ ኣምሓራን ዓፋርን ዳግም ክሕዘን ኪኢሉ እዩ።

ብ24 መጋቢት 2022 መንግስቲ ኢትዮጵያ ተፃብኦ ምስ ህወሓት ደው ኣቢለ ኣለኹ ኢሉ ኣዊጁ ህወሓት እዉን ከምዝተቐበልዎ በወግዒ ኣረጋጊጾም እዮም።

እቲ ዘተ ሰላም ኣብ ሞንጎ ህወሓትን ፈደራላዊ መንግስትን እዉን ብሳልሳይ ኣካል ክቕጽል ፀኒሑ። ውድብ ሕብረት ኣፍሪካ ነቲ ዘተ ሰላም ንምስላጥ ናይቲ ሕብረት ፍሉይ ልኡኽ ዝኾነ ኦሊሰጎን ኦባሳንጆ እዩ መዚዙዎ ዘሎ። ኦባሳንጆ ናይ ናይጀርያ ናይ ቀደም ፕረዚደንት እዩ ነይሩ። እቲ ዘተ ዕዉት ንኽኸውን ን ኣብ ክልቲኡ ወገን ንዘለዉ መራሕቲ ብተደጋጋሚ እዩ ረኺብዎም።

ድሓር ግን ህወሓት ኦባሳንጆ ነቲ ዘተ ሰላም ኣብ ሞንጎ ህወሓትን ፈደራላዊ መንግስትን ንኸሳልጥ ብቕዓት ስለዘይብሉን ዘይወገናዊ ስለዘይኮነን ኢሎም ኣብ ኦባሳንጆ እምነት ከምዘይብሎም ገሊጾም።

ህወሓት ብ16 ነሓሰ 2022 ህወሓት እቲ ብመጋቢት ዝተኣወጀ ተፃብኦ ደው ናይ ምባል ኣዋጅ ፈደራላዊ መንግስቲ ብዝገበሮ ደብዳብ ከቢድ ብረት ከምዝጠሓሶ እዮም ኣፍሊጦም።

ህወሓት ብነሓሰ 24 2022 ፈደራላዊ መንግስቲ ኣብ ደቡባዊ ቦታታት ትግራይ መጥቃዕቲ ከም ዝፈጸመ ገሊጾም እዮም። ቅጽል ኣቢሎም እቲ ዋና ዕላማ ናይዚ መጥቃዕቲ እዚ ኣብ ምዕራባዊ ክፋል ትግራይ ተዛማዲ መጥቃዕቲ ንምኽፋት እዩ ኢሎም።

ፈደራላዊ መንግስቲ ብወገኑ ግን እቲ መጥቃዕቲ ህወሓት ከም ዝጀመርዎ እዩ ኣፍሊጡ። ቀጺሉ እዉን እቲ ፈደራላዊ መንግስቲ ሓንቲ ኣጽዋር ተሰኪማ ካብ ሱዳን ናብ ህወሓት እትኸድ ዝነበረት ኣውሮፕላን ከም ዝሃረመ ኣፍሊጡ ነይሩ።

ኣብዚ እዋን እዚ እዩ እምበኣር ኢትዮጵያ ሓንቲ ኣጽዋር ተሰኪማ ካብ ሱዳን ናብ ህወሓት እትኸድ ዝነበረት ኣውሮፕላን ከም ዝሃረመት ዘመላኽቱ ዝተፈላለዩ ምስልታት ኣብ ማሕበራዊ ሚድያ ክረኣዩ ዝጀመሩ።

ይኹን እምበር እዞም ምስልታት እዚኦም ነቲ መንግስቲ ኢትዮጵያ ናተይ ክሊ ኣየር ጢሒሳ ኣጽዋር ናብ ህወሓት ከተብጽሕ ወቒዐያ እትብላ ዘላ ኣውሮፕላን ከም ዘየመላኽቱ ሓቂቼክ ኣረጋጊጹ ኣሎ።

እታ ቀዳመቲ ምስሊ ኣብ ኣሜሪካ ክፍለ፡ግዝኣት ኣሪዞና ኣምራ ኣብ ዝበሃል ሽንጥሮ ዝተሓምሸሸት ኣውሮፕላን ምዃና ተረጋጊፁ ኣሎ።

እታ ካልኣይቲ ምስሊ ከኣ ናይ ዩዝበኪስታን ሚግ-29 ናይ ውግእ ኣየር ምዃና ኣቐዲማ ብጉንበት 4፡ 2020 ኣብ ትዊተር ተሓቲማ ነይራ እያ።

ስለዚ ሓቂቼክ እዘን ክልተ ምስልታት ነታ ትበሃል ዘላ ኣውሮፕላን ከምዘየርእያ ኣረጋጊጹ ኣሎ።