ዝተፃረዩ ሓበሬታታት

ብዕለት 10 ታሕሳስ 2013 ኩዒታ – Kuéta (2,137 ሰዓብቲ ዘለውዎ ብሎግ) ዝተብሃለ ናይ ፌስቡክ ተጠቃሚ ወታዳራት ሱዳን ኣብ መኪና ተሳፊሮም እንዳኸዱ ዘርኢ ምስሊ ብምልጣፍ ሱዳን ምስ ኢትዮጵያ ዘዳቡብ ዝነበረ ዘይተኸለለ 2,000 ትርብዒት ኪሎሜትር መሬት ከምዝተቖፃፀረቶ ብምግላፅ ኣስዒባ’ውን ዋላ ሓንቲ ኢንቺ ትኹን መሬታ ኣሕሊፋ ከምዘይትህብ ኣዊጃ ክብል ይሕብር። ይኹን’ምበር ነቲ ሓበሬታ ብዝምልከት ሓቅቼክ ብዝገበሮ ምፅራይ እቲ ምስሊ ምስ ኢትዮጵያ ዘዳቡብ ግዝኣት ሱዳን  ዝተቖፃፀሩ ወታደራት ከምዘየርኢ ብምርግጋፅ እቲ ፖስት ሓሶት ኢልዎ ኣሎ።

 

ኣብ መንጎ ሓይልታት ሱዳንን ኢትዮጵያን ካብ ቅድሚ ሰሙናት ኣትሒዙ ግጭት ከምዝተወዐ ይዝከር። ብ8 ታሕሳስ 2013 ዓ.ም. ሱዳን እቲ ንብዙሕ ዓመታት ዘይተሓንፀፀ ምስ ኢትዮጵያ ዘዋስን ግዘኣት ከምዝሓዘቶ ኣፍሊጣ። ሰራዊት ሱዳን ነቲ ምስ ኢትዮጵያ ዘለዋ ዶብ ግልፂን ዘየሰሓሕብን ስለዝኾነ ሱዳን ዋላ ሓንቲ ኢንቺ መሬታ የሕሊፋ ከምዘይትህብ ሓቢሩ። ቀዳማይ ሚኒስተር ኢትዮጵያ  ኣቢይ ኣሕመድ (ዶ/ር)ብ8 ታሕሳስ 2013 ኣብ ገፃት ማሕበራዊ ሚድያ (ትዊተር) ኣብ ዝሃቦ መግለፂ ነቲ ኣብ መንጎ ምልሻታት ምዕራብ ጎንደርን ወታደራት ሱዳንን ዘጋጠመ ጎንፂ ብቀረባ ይከታተሎ ከምዘሎ ኣፍሊጡ። ወሲኹ’ውን እቲ ክስተት ነቲ ኣብ መንጎ ሱዳንን ኢትዮጵያን ዘሎ ርክብ ከምዘየፍርሶ ሓቢሩ። ምክትል ቀዳማይ ሚኒስትርን ሚኒስተር ጉዳያት ወፃኢን ደመቀ መኮነን ብዕለት 13 ታሕሳስ 2013 ናብ ካርቱም ብምምራሕ ነቲ ዶብ ብዝምልከት ምስ ላዕለዎት ሰብመዚ ሱዳን ድርድር ከምዘካሄደ እውን ይፍለጥ እዩ።

ኣብዚ ህሞት’ዚ ሓደ ተጠቃሚ ፌስቡክ ወተዳራት ሱዳን ኣብ መኪና ተሳፊሮም እንዳኸዱ ዘርኢ ምስሊ ብምልጣፍ ሱዳን ምስ ኢትዮጵያ ዘዳቡብ ዝነበረ ዘይተሓንፀፀ 2,000 ትርብዒት ኪሎሜትር መሬት ከምዝተቖፃፀረቶን ዋላ ሓንቲ ኢንቺ ትኹን መሬታ ኣሕሊፋ ከምዘይትህብ ኣዊጃ ክብል ገሊፁ። ኮይኑ ግና እቲ ከምመረዳእታ ዝቐረበ ስእሊ ነቲ ምስ እትዮጵያ ዘዋስን ግዝኣት ዝተቖፃፀሩ ወታደራት ኣየርእን። እቲ ምስሊ ንመጀመርታ ግዘ ብዕለት 4 መጋቢት 2009 ዓ.ም. ብመሓመድ ባቢከር ዝተብሃለ ናይ ጅንዋ ጋዜተኛ ኣብ ካርቱም ሱዳን ዝተል ዓለ ኮይኑ ኣብ ኣላሚ ዝተብሃለ መኽዝን ምስልትት ከኣ ንፈለማ እማን ተሓቲሙ። እቲ ፈላማይ ሕታም’ቲ ምስሊ ንምርኣይ ነዚ ዝስዕብ ሊንክ ይጠቐሙ።

 

ፈላማይ ምስሊ:

 

ኣብቲ እዚ ሓበሬታ ኣብ ፌስቡክ ዝተጠቀዓሉ ግዘ ሱዳን ግዝኣታ ብምውሳድ ንዓመታት ከይተሓንፀፀ ዝፀንሐ ዶብ መዕለቢ ከምዝገበረትሉ ሓቢራ እያ። ይኹን’ምበር ነቲ ሓበሬታ ብዝምልከት ሓቅቼክ ብዝገበሮ ምፅራይ እቲ ምስሊ ምስ ኢትዮጵያ ዘዳቡብ ግዝኣት ሱዳን  ዝተቖፃፀሩ ወታደራት ከምዘየርኢ ብምርግጋፅ እቲ ፖስት ሓሶት ኢልዎ ኣሎ።

 

መፃረዪ፡ ሓጎስ ገብረኣምላኽ

ኣራሚ ፅሑፍ፡ ብሩኽ ነጋሽ ጠዓመ

እዚ ምፅራይ ኣካል’ቲ አብ ትሕቲ ክፍሊ መፅናዕትን ምድንፋዕን ዝመሓደር ሓቅቼክ ኮይኑ፤ ብ5 ቋንቋታት ከኣ ይሕተም።

ታሓሳስ 14፣ 2013 ዓ.ም. 🌡#𝐒𝐓𝐎𝐏_𝐀𝐌𝐇𝐀𝐑𝐀_𝐆𝐄𝐍𝐎𝐂𝐈𝐃𝐄 (3,582 ሰዓብቲ ዘለውዎ) ዝብል ናይ ትዊተር ተጠቃሚ ብዝጠቀዖ ሓበሬታ እዚ አብ ታሕቲ ዘሎ ምስሊ ከምጭብጢ ብምልጣፍ እቲ ኣብቲ ስ እሊ ዘሎ መሳርሒ ኲናት ኣብ ገዛ ኣማሓዳሪ ወረዳ ድባጤ ከምዝተረኽበን ህዝቢ ንምጭፍጫፍ ተዳልዩ ከምዝነበረን ይማጎት። እቲ ብኣምሓርኛ ዝተለጠፈ ፅሑፍ ከምዚዝስዕብ ይንበበ… “ [እዚ አብ ምስሊ ዘሎ ሰብኣይ] ደበሊ በልጋፎ ይባሃል፤ ኣማሓዳሪ ወርዳ ድባጤ እንከሎ ብዙሓት ስለዘጨፍጨፈ እነሆ ሕጂ ስልጣን ረኺቡ ናብ ዞባ መተከል መፂኡ ኣሎ። ገዝኡ ምስተፈተሸ ኣምሓሩ ንምጭፍጫፍ [ዝውዕል] ብዙሕ [መሳርሒ] ተረኺብዎ።” ይኹን’ምበር ሓቅቼክ ብዝገበሮ ምፅራይ እዚ አብቲ ምስሊ ዘሎ መሳርሒ ኲናት ኣብ ገዛ’ቲ ኣማሓዳሪ ወረዳ ድባጤ ከምዘይተረከበን ስለዚ’ውን እቲ ሓበሬታ ሓሶት ምዃኑን ኣረጋጊፁ።

ኣብ ዞባ መተከል ክልል ቤኒሻንጉል ጉሙዝ ግጭትን ምፍንቓልን ከምዝንበረ ዝፍለጥ እዩ። እዚ ዘይምርግጋዕ እንዳተበኣኣሰ ምስከደ መንግስታት ክልል ኣምሓራን ቤኒሻንጉል ጉሙዝን ነንሕድሕዶም ክካሰሱ ፀኒሖም እዮም። ቀዳማይ ሚኒስተር ኢትዮጵያ ዶ/ር ኣቢይ ኣሕመድ ምስ ሚኒስተር ሰላም ሙፈርያት ካሚል፣ ሓለቓ ስታፍ ጀነራል ብርሃኑ ጁላን ፕረዚደንት ክልል ቤኒሻንጉል ጉሙዝ ኣሻድሊ ሓሰን ብምዃን ብታሕሳስ 13፣ 2013 ዓ.ም. ናብቲ ዞባ ብምኻድ ምስ ነበርቲ ተዛትዩ ነይሩ። ድሕሪ ክልተ መዓልታት ብታሕሳስ 14፣ 2013 እቲ ግጭት ብዝኸፍአ ኩነታት ብምቕፃሉ ኣብ ብቁጂ ዝተብሃለት ቁሸት ብዙሓት ሰባት ከምዝሞቱን ገዛውቲ ከምዝተባርዑን ኤጀንሲ መራኸቢ ሓፋሽ ኣምሓራ ገሊፁ።

እዚ ከምዚ’ሉ እንከሎ ሓደ ተጠቃሚ ትዊተር ሰለስተ ምስልታት ብምልጣፍ  እቲ ኣብቲ ክልተ ስእሊ ዘሎ ብዙሕ መሳርሒ ኲናት ኣብ ገዛ ነበር ኣማሓዳሪ ወረዳ ድባጤ ብተፍትሽ ከምዝተረኸበ ይሕብር። ኣስዒቡ’ውን እቲ መሳርሒ ኣብቲ ቦታ ዝነብሩ ኣምሓሩ [ተወልድቲ ኣምሓራ] ንምጭፍጫፍ ተዳልዩ ከምዝነበረ ይምጉት። ይኹን’ምበር እቶም ምስልታት ነቲ ዝተብሃለ ሓበሬታ ኣየርእዩን። እቲ ካልኣይ ስእሊ 10 መስከረም፣ 2012 ብEthiopian Broadcasting Corporation ዝተብሃለ መራኸቢ ሓፋሽ መንግስቲ ኢትዮጵያ ዝኾነ ኣብ ፌስቡክ ዝተለጥእፈ ኾይኑ ካብ ደሴ ናብ ኣዲስ ኣበባ ብኣይሱዝ እንዳተጓዓዘ ኣብ ከተማ ደብረብርሃን ዝተትሓዘ መሳርሒ ኲናት እዩ። እቲ ናይ ፈለማ ሕታም በዚ ዝስዕብ ሊንክ ምርኣይ ይከኣል።

እቲ ሳልሳይ ስእሊ ንመጀመርታ ግዘ  Debre Markos ዴንማርክ ብዝብል ሽም ብ17 ሕዳር 2013 ኣብ ፌስቡክ ዝተለጠፈ ኾይኑ እቲ መሳርሒ ኲናት ኣብ ቻግኒ ዝተብሃለ ከባቢ እንዳ ሓደ ሃብታም ሰብኣይ ዝተረኽበ ከምዝኾነ ይገልፅ። በዚ ስዒቡ ዘሎ ሊንክ ምርካብ ይከኣል። እቲ ኣብዚ ምስሊ ዘሎ ሰብኣይ ግና እቲ ብሽም ዝተጠቕሰ ነበር ኣማሓዳሪ ወረዳ ድባጤ ድዩ ኣይኮነን ምርግጋፅ ኣይተኽኣለን።

ፈላማይ ምስሊ ክልተ፡

ፈላማይ ምስሊ ሰለስተ፡

ዋላ’ኳ ኣብቲ ከባቢ ግጭት እንተሃለወ ሓቅቼክ ብዝገበሮ ምፅራይ እቲ ከምመርትዖ ኮይኑ ዝቐረበ ስእሊ ነቲ ኣብ ገዛ ነበር ኣማሓዳሪ ወረዳ ድባጤ ተረኺቡ ዝተብሃለ መሳርሒ ኲናት ስለዘየርኢ እዚ ሓበሬታ ሓሶት ምዃኑ ኣረጋጊፁ ኣሎ።

መፃረዪ፡ ሓጎስ ገብረኣምላኽ

ኣራሚ ፅሑፍ፡ ብሩኽ ነጋሽ ጠዓመ

እዚ ምፅራይ ኣካል’ቲ አብ ትሕቲ ክፍሊ መፅናዕትን ምድንፋዕን ዝመሓደር ሓቅቼክ ኮይኑ፤ ብ5 ቋንቋታት ከኣ ይሕተም።

Mebrahtom MB Wedi Tigray ዝብል ናይ ፌስቡክ ተጠቃሚ እዘን አብ ታሕቲ ዘለዋ መካይን ብምጥቃዕ (ፖስት) ንብረት ክዘርፋ ናብ ትግራይ ዝመፃ ምዃነን ይገልፅ። ብተወሳኺ’ውን  እቲ ዘይተፃረየ ሓበሬታ ኩሉ ክፈልጦ ብምባል ክካፈል (ሼር ክግበር) ይሓትት።  ይኹን’ምበር ሓቅቼክ ብዝገበሮ ምፅራይ እዚ ሓበሬታ ሓሶት ምዃኑ የረጋግፅ።

ኣብ ትግራይ ኣብ መንጎ መንግስቲ ፌደራልን ብህወሓት ዝምራሑ ፍሉይ ሓይሊ ፖሊስን ሚሊሻን ትግራይን ውግእ ምንባሩ ይዝከር። ሰራዊት ምክልኻል ኢትዮጵያ፣ ፍሉይ ሓይሊን ምልሻን ክልል ኣምሓራ ብሓደ ገፅ፤ ፍሉይ ሓይልን ሚሊሻን ክልል ትግራይ ከኣ በቲ ካሊእ ገፅ ንልዕሊ 3 ሰሙናት ኣብ ውግእ ከምዝነበሩ ይሕበር። ብዕለት 20 ሕዳር 2013 ዓ.ም እቲ ብመንግስቲ ፌደራል ዝምራሕ ሓይሊ ንርእሰ ከተማ ክልል ትግራይ ዝኾነት ከተማ መቀለ ምቁፅፃሩ’ውን ይፍለጥ። ነቲ ዝነበረ ዘይምርግጋዕ ስዒቡ መጠነ ሰፊሕ ስርቂን ጎበጣን ከምዘሎ ብዙሓት ሰባት ይገልፁ። ይኹን እምበር ክሳብ ሕጂ ዝኮነ መረዳእታ ወይ መርትዖ ክርከብ ኣይከኣለን።

 

እዚ ከምዚ’ሉ እንከሎ ካብ  ኤርትራ ብዙሓት መካይን ንብረት ትግራይ ንምጉባጥ ከምዝመፃ ዝገልፅ ናይ ፌስቡክ ፖስት ይልጠፍ። በዚ መሰረት ሓቅቼክ ብዝገበሮ ምፅራይን ኣለሻ ትኽክለኛ ምንጪ ናይቶም ስእልታትን እቲ ሓበሬታ ሓሶት ምዃኑ የረጋግፅ። እቲ ናይ መጀመርታ ምስሊ ብዙሓት ከበድቲ ናይ ፅዕነት ተሽከርከርቲ ዘርኢ ኮይኑ ሓደ ፒቺኒ ዝተብሃለ ተኾናታራይ ኣብ ኤርትራ ከተማ ምፅዋዕ መንበሪ ኣባይትን ማእከላት መዘናግዕን ንምስራሕ ብኣቆፃፅራ ጎርጎሮሳውያን ብ2013 ካብ ቻይና ዝዓደገን መካይን እየን። እቲ ምስሊ መጀመርታ ዝተሓትመሉ ኣድራሻ ንምርኣይ ነዚ ዝስዕብ ሊንክ ይጠውቑ።

 

እቲ ካልኣይ ምስሊ ድማ ካብ ፍሊከር ዝተብሃለ መርበብ ሓበሬታ ዝተወሰደ ኾይኑ ከም ኣቆፃፅራ ጎርጎሮሳውያን ብ2012 ዝተሓተመ እዩ። ናይ ፈለማ ሕታም ንምርኣይ ነዚ ዝስዕብ ሊንክ ይጠውቑ።

 

እቲ ሓበሬታ ኣብ ዝተለጠፈሉ ግዘ አብ ትግራይ ዘይምርግጋዕ ይሃሉ እምበር ሓቅቼክ ብዝገበሮ ምፅራይ እቲ ሓበሬታን እቶም ምስልታትን ብዘይምርኻቦም እዚ ፖስት ሓሶት ምኳኑ የረጋግፅ።

 

መፃረዪ፡ ሓጎስ ገብረኣምላኽ

ኣራሚ ፅሑፍ፡ ብሩኽ ነጋሽ ጠዓመ

እዚ ምፅራይ ኣካል’ቲ አብ ትሕቲ ክፍሊ መፅናዕትን ምድንፋዕን ዝመሓደር ሓቅቼክ ኮይኑ፤ ብ5 ቋንቋታት ከኣ ይሕተም።